ផលប៉ះពាល់នៃសង្គ្រាមលោកស្តីពីសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក គឺជាប្រធានបទនៃការសិក្សា និងការជជែកវែកញែកយ៉ាងទូលំទូលាយក្នុងចំណោមអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្ត និងអ្នកសេដ្ឋកិច្ចដូចគ្នា។ ជម្លោះសំខាន់ពីរនៃសតវត្សទី 20 - សង្គ្រាមលោកលើកទី 1 និងសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ - មិនត្រឹមតែបង្ហាញទិដ្ឋភាពនយោបាយរបស់ប្រទេសប៉ុណ្ណោះទេថែមទាំងក្របខ័ណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចដែលគ្រប់គ្រងទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ ការយល់ដឹងអំពីឥទ្ធិពលនេះគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ការយល់ដឹងអំពីស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ សង្គ្រាមលោកលើកទី 1 (1914-1918) បានកត់សម្គាល់ចំណុចរបត់ដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងសក្ដានុពលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។ សង្រ្គាមបាននាំទៅដល់ការដួលរលំនៃចក្រភព រួមទាំងចក្រភពអូទ្រីស-ហុងគ្រី និងអូតូម៉ង់ ហើយបណ្តាលឱ្យមានប្រជាជាតិថ្មី។ សន្ធិសញ្ញា Versailles ក្នុងឆ្នាំ 1919 បានដាក់សំណងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ដែលនាំឱ្យមានអស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងសាធារណរដ្ឋ Weimar ។
អស្ថិរភាពនេះបានរួមចំណែកដល់អតិផរណាខ្ពស់នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1920 ដែលមានឥទ្ធិពលរលកនៅទូទាំងអឺរ៉ុប និងពិភពលោក។ នេះ។សេដ្ឋកិច្ចភាពចលាចលនៃសម័យអន្តរសង្រ្គាមបានកំណត់ដំណាក់កាលសម្រាប់វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំ ដែលបានចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ 1929 ហើយបានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើពាណិជ្ជកម្ម និងការងារសកល។ ផលវិបាកសេដ្ឋកិច្ចនៃសង្គ្រាមលោកលើកទី 1 ក៏បានជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងផលិតកម្មឧស្សាហកម្ម និងទីផ្សារការងារ។ ប្រទេសដែលធ្លាប់ពឹងផ្អែកលើវិស័យកសិកម្មបានចាប់ផ្តើមធ្វើឧស្សាហូបនីយកម្មយ៉ាងឆាប់រហ័សដើម្បីបំពេញតម្រូវការក្នុងសម័យសង្គ្រាម។ ការផ្លាស់ប្តូរនេះមិនត្រឹមតែផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ចប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានផ្លាស់ប្តូររចនាសម្ព័ន្ធសង្គមផងដែរ ដោយសារស្ត្រីបានចូលក្នុងកម្លាំងការងារក្នុងចំនួនដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក។ សង្រ្គាមបានជំរុញឱ្យមានការរីកចម្រើនផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា ជាពិសេសនៅក្នុងការផលិត និងការដឹកជញ្ជូន ដែលក្រោយមកនឹងដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ចនៃសតវត្សទី 20 ។ សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ (1939-1945) បានធ្វើឱ្យការផ្លាស់ប្តូរសេដ្ឋកិច្ចទាំងនេះកាន់តែខ្លាំង។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសង្រ្គាមទាមទារឱ្យមានកៀរគរធនធានយ៉ាងច្រើន ដែលនាំឱ្យមានការច្នៃប្រឌិតថ្មីក្នុងបច្ចេកទេសផលិតកម្ម និងការបង្កើតសេដ្ឋកិច្ចក្នុងសម័យសង្គ្រាម។
សហរដ្ឋអាមេរិកបានលេចចេញជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដោយបានបង្កើនទិន្នផលឧស្សាហកម្មរបស់ខ្លួនយ៉ាងសំខាន់ ដើម្បីគាំទ្រដល់កងកម្លាំងសម្ព័ន្ធមិត្ត។ រយៈពេលក្រោយសង្គ្រាមបានឃើញការអនុវត្តផែនការ Marshall ដែលផ្តល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុក្នុងការកសាងសេដ្ឋកិច្ចអឺរ៉ុបឡើងវិញ។ គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះមិនត្រឹមតែជួយរក្សាស្ថិរភាពប្រទេសដែលហែកហួរដោយសង្រ្គាមប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ច និងការធ្វើសមាហរណកម្ម ដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់សហភាពអឺរ៉ុប។ សន្និសិទ Bretton Woods ក្នុងឆ្នាំ 1944 បានបង្កើតប្រព័ន្ធរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិថ្មីមួយ ដោយបង្កើតស្ថាប័នដូចជា មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) និងធនាគារពិភពលោក។ ស្ថាប័នទាំងនេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក និងទប់ស្កាត់ប្រភេទនៃវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដែលបានញាំញីក្នុងសម័យអន្តរសង្រ្គាម។ ការបង្កើតអត្រាប្តូរប្រាក់ថេរ និងប្រាក់ដុល្លារអាមេរិកជារូបិយប័ណ្ណបម្រុងចម្បងរបស់ពិភពលោកបានសម្របសម្រួលពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគអន្តរជាតិ ដោយរួមបញ្ចូលបន្ថែមទៀតនូវសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។
ឥទ្ធិពលនៃសង្គ្រាមលោកលើគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចនៅតែអាចមានអារម្មណ៍ថាសព្វថ្ងៃនេះ។ មេរៀនដែលបានរៀនពីចលាចលសេដ្ឋកិច្ចនៅដើមសតវត្សទី 20 បានបង្កើតវិធីសាស្រ្តសហសម័យចំពោះគោលនយោបាយសារពើពន្ធ និងរូបិយវត្ថុ។ ឥឡូវនេះរដ្ឋាភិបាលផ្តល់អាទិភាពដល់ស្ថិរភាព និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដែលជារឿយៗប្រើវិធានការប្រឆាំងវដ្ត ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។ ជាងនេះទៅទៀត ទិដ្ឋភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយដែលបង្កើតដោយសង្គ្រាមលោក នៅតែបន្តមានឥទ្ធិពលលើទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ច។ ការកើនឡើងនៃសេដ្ឋកិច្ចដែលកំពុងរីកចម្រើន ជាពិសេសនៅអាស៊ី បានផ្លាស់ប្តូរតុល្យភាពនៃអំណាចនៅក្នុងពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ ប្រទេសដូចជាចិន និងឥណ្ឌា បានក្លាយជាតួអង្គសំខាន់នៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ដោយប្រជែងនឹងការត្រួតត្រារបស់ប្រទេសលោកខាងលិច ដែលបានទទួលជ័យជម្នះពីសង្គ្រាមលោក។
សរុបសេចក្តីមក ឥទ្ធិពលនៃសង្គ្រាមលោកលើសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមានអត្ថន័យជ្រាលជ្រៅ និងមានលក្ខណៈចម្រុះ។ ចាប់តាំងពីការដួលរលំនៃចក្រភព និងការងើបឡើងនៃប្រជាជាតិថ្មី រហូតដល់ការបង្កើតស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុអន្តរជាតិ ជម្លោះទាំងនេះបានបន្សល់ទុកនូវសញ្ញាណដែលមិនអាចបំភ្លេចបានចំពោះរចនាសម្ព័ន្ធ និងគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច។ នៅពេលដែលពិភពលោកបន្តស្វែងរកបញ្ហាប្រឈមផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចដ៏ស្មុគស្មាញ ការយល់ដឹងអំពីបរិបទប្រវត្តិសាស្រ្តនេះគឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការជំរុញកំណើនប្រកបដោយនិរន្តរភាព និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលមានទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមកកាន់តែខ្លាំង។
ពេលវេលាបង្ហោះ៖ ថ្ងៃទី ០៨ តុលា ២០២៤